Aantekeningen:

Legt in juli 1967 haar kandidaatsexamen tandheelkunde af in Groningen en bleef in die provincie wonen (in Winsum) met haar man en twee kinderen Jelte en Yke.

Gezin/Partner: Jan VAN DER BIJL. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Aantekeningen:

Wegens de vele naamgenoten ook wel ‘Wim van de Kerkbrink’ genoemd. De interesse in genealogie van WF leverde het startpunt op voor mijn eigen onderzoek. Deze tak van de familie bezit ook enige voorwerpen die verband houden met de Van Heemskercken, zoals een in het Verre Oosten gemaakt servies.

Wim was een fanatiek paardrijder, zijn eerste lessen kreeg hij al in 1928 in Bad Nauheim, Duitsland, waar zijn moeder een kuur deed. Willem Frederik legde zich met succes toe op de fotografie en publiceerde een reeks boeken. Zijn publicaties - onder meer over Friesland, volkskunde en geologie - zijn nog volop antiquarisch verkrijgbaar. In zijn jeugdjaren zette hij nog de apotheek van zijn vader voort, maar omdat hij niet de juiste diploma’s had moest hij de zaak overlaten aan mevrouw Frima. Hij studeerde vanaf 1931 aan de Landbouwhogeschool van Wageningen, waar hij in 1939 afstudeerde. Daarna studeerde hij letterkunde te Leiden. Vanaf 1942 was hij commissaris van de Nederlandse Kultuurraad. Rond 1960 ging hij samenwonen met Atie Bakker boven de apotheek aan de Kerkbrink; van zijn eerste vrouw scheidde hij definitief in 1970.

Als fotograaf werd Willem Frederik vooral vermaard om de volkskundige opnames, maar ook geologie en microfotografie behoorden tot zijn specialismes. Een gedetailleerde biografie staat op www.nederlandsfotomuseum.nl.

Willem getrouwd Ineke SCHÖNFELD op 25 sep 1937 in Hilversum, en gescheiden in jan 1970. Ineke is geboren op 28 jul 1911; is gestorven circa 1977. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Aantekeningen:

‘Ina’, zuster van de schrijver Belcampo. Het gezin woonde aan de Borneolaan te Hilversum.

Aantekeningen:

In mei 1896 schrijft hij nog aan zijn grootmoeder Jans de Ridder-Rappard dat hij zich erop verheugt na zijn overgangsexamen en dan in dienst te gaan: ’Ik heb er erg veel zin in, zoldaat te zijn is altijd een van mijn grootste verlangens geweest.’ Op 7 juli van datzelfde jaar schrijft zijn vader een verzoek aan de hoofdofficier voor het reservekader om zijn zoon vrij te stellen van een reeks examenonderdelen. Hij verleent toestemming Arnold zes jaar lang te registreren als reserveofficier. Maar in dezelfde brief wordt eens te meer duidelijk dat de gezondheid van zijn vader te wensen overlaat en dat hij erop moet rekenen dat hij de apotheek over moet nemen: ’Wat is het toch naar, dat Vader altijd zoo sukkelt.’

In 1898 slaagt hij voor het eindexamen HBS te Utrecht. Daarna gaat hij studeren in Amsterdam, wat hem eerst niet gemakkelijk afgaat, maar later goed lijkt te lukken. Hij is in de kost bij een pension of hospita aan de Prinsengracht 319, vlak bij de Westertoren. In zijn brieven naar huis toont hij zich een gepassioneerde, intelligente man die over allerhande zaken een mening heeft en veel leest.

Al heel jong, direct na de dood van zijn vader (1904), moet hij inderdaad het bedrijf gaan leiden. Arnold is nog maar net geslaagd voor zijn apothekersdiploma, in juli 1903. Hij is assistent aan het scheikundig laboaratorium van de universiteit in Amsterdam. Hij toont zich een betrokken apotheker. Op het gebied van hygiëne en ziekenzorg nam hij een centrale plaats in het dorp in. Behalve de beide apotheken (aan de Kerkbrink en de Bosdrift) bestuurt hij een opleiding voor apothekersassistenten, die hij zelf had opgericht. Düker is secretaris van de Gezondheidscommissie, bestuurslid van de Vereeniging voor Wijk- en Ziekenverpleging, penningmeester van het Witte Kruis Hilversum – net als zijn vader – en commissielid bij herstellingsoord Heideheuvel. Daarnaast heeft hij een groot aandeel in de oprichting van de Hygiënische Melkinrichting. Arnold noemt zichzelf socialist en is een fel bestrijder van alcoholisme.

Hij trouwt met Corrie Pliester, een muziekpedagoge. De familie was al met de Dukers bevriend. Toch ging de relatie niet onder een goed gesternte van start. In november 1900 beklaagt Arnold zich in een brief zijn moeder over pa Pliester, die geen toestemming wenst te geven. Ook vader Van Heemskerck Düker is voorzichtig. Is Corrie wel de juiste vrouw voor zijn zoon? Arnold zelf twijfelt niet. Het huis aan de Sterrelaan waar het gezin in Hilversum gaat wonen, noemt hij Arcoduplie (Arnold en Cornelia Düker-Pliester).

Op 54-jarige leeftijd maakt hij een eind aan zijn leven. Zijn dood wordt veelal als ’plotseling’ aangeduid, maar een In Memoriam van de Rotaryclub meldt dat ’wij wisten dat een zware strijd zijn leven verontrustte en dat hij daarom ons zijn gezelschap onthield.’ De rotarians omschrijven Arnold als een harde werker ’te teer misschien voor het lot dat hij dragen moest’ en als ’uiterst beweeglijk van aard’. hij behoorde ’niet tot de halven of de lauwen’ maar was een ’kinderlijk en toch volledig mensch’. Arnold werd begraven op de Noorderbegraafplaats in Hilversum. Mevrouw Frima beheerde de apotheek tot na de oorlog.

Overleden:
Zelfdoding

Begraven:
Noorderbegraafplaats

Arnold getrouwd Cornelia PLIESTER op 18 aug 1904 in Hilversum. Cornelia (dochter van Alexander Constant PLIESTER en Elisabeth DE HAAS) is geboren op 5 feb 1876 in Ermelo; is gestorven op 29 sep 1938 in Hilversum. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Aantekeningen:

‘Cor’ of ’Corrie’ in brieven van haar verloofde Arnold. Muziekpedagoge. Afkomstig uit een notarisgezin: zowel vader als moeder (geboren in Utrecht) was notaris.

Aantekeningen:

Getrouwd:
BS Streekarch. Hilversum

Aantekeningen:

Al op 16-jarige leeftijd gaat Willem Frederik in de leer bij apotheker De Wit in Enkhuizen, met wie de familie zeer nauwe banden onderhoudt. Hij studeert daarna in Nijmegen, waar hij (vermoedelijk) inwoont bij zijn aangetrouwde oom Blaauw of een verwant van hem, die apotheker wordt genoemd. Anderhalf jaar later, op 9 juli 1867, mag hij examen afleggen als leerling-apotheker in Arnhem. Toch adresseert zijn vriend Verkade in 1869 nog een brief aan ’W.F. Duker, aspirant-hulpapotheker te Enkhuizen’. Het lukt hem om als hulpapotheker een betrekking te krijgen als invaller bij het gesticht Meerenberg te Bloemendaal. Op 23 juli 1872 wordt hij daar benoemd tot waarnemend aoptheker tegen een jaarwedde van 500 gulden, naast vrije kost en inwoning en gratis ziekenzorg. Nog geen jaar later schrijft zijn chef dr. Everts een getuigschrift, waarin hij meldt dat Duker ’zich heeft onderscheiden door eene groote mate van wetenschappelijke bekwaamheid in zijn vak en door een onberispelijk zedelijk gedrag’. Op 14 augustus 1874 verzoekt Duker hoogleraar Suringar te Leiden examen te mogen afleggen als apotheker. Op dat moment verblijft hij bij G.J. Schuijt in de Binnen Bantammerstraat te Amsterdam.

Willem Frederik kwam in 1875 naar Hilversum, waar de nieuwe spoorlijn juist geopend was. Hij vestigde op 14 mei van dat jaar zijn eerste apothekerspraktijk – tevens de eerste in Hilversum – in een pand op de hoek van de Langestraat en de Ruiterweg, waar tevens een manufacturenwinkel gevestigd was. Twee dagen later meldt hij zijn moeder zijn omzet van die dag: ƒ 1, 11, de ontvangst voor één recept. Maar gelukkig werd dat snel beter. Enkele jaren later verhuisde hij naar de Kerkstraat 8, naast het kantoor van de Gooi- en Eemlander. Zijn apothekersdiploma had hij een jaar tevoren gehaald, op 4 oktober 1874. Al vanaf 1880 begon Duker tevens te praktizeren als tandarts.Dat kon hij doen nadat hij aan de Universiteit van Utrecht het theoretisch tandheelkundig examen had afgelegd in begin maart 1880.

Het lijkt erop dat de apotheker het de eerste jaren niet gemakkelijk heeft gehad. Artsen die tot dan toe hun eigen apotheekje bestierden, waren niet blij met de nieuwerwetsige zelfstandige farmacie. Bovendien overviel de drukte Willem nogal, zo blijkt uit een versje ter gelegenheid van het tienjarig bestaan. Kennelijk moest een collega, de heer Muntendam, regelmatig invallen, omdat Duker aan het herstellen was van een zenuwinzinking. Ook daarna ging niet alles van een leien dakje. Zo plaatste hij in de Gooi- en Eemlander van 17 juli 1888 een dankbetuiging voor de goede zorgen na ’het ongeval hem onlangs overkomen’. Ondertekend met ’W.F. Duker, tandarts’. Ook in een brief van zijn zoon Arnold wordt vermeld dat Willem weer eens ligt te kwakkelen. Desondanks is de kleine apotheker (1 meter 66, volgens een laissez-passer uti 1881) behoorlijk actief.

WF is voor zover te achterhalen degene geweest die de umlaut op Duker herintroduceerde, wellicht na genealogisch onderzoek. De uitnodiging voor het examen als leerling-apotheker in 1867 schrijft hem al aan als ’Düker’ en ook zijn diploma als hulpapotheker van 6 april 1870 toont zijn naam met de umlaut, evenals zijn eigen signatuur. Daar staat tegenover dat de officiële aankondiging van zijn naamsverandering, gepubliceerd in de Staatscourant van 30 april 1889, de umlaut niet vermeldt.

Direct na het overlijden van de befaamde dokter J.F. van Hengel in 1892 kocht hij van diens erven het grote doktershuis aan de Kerkbrink (nu nummer 18), op de hoek van de Vaartweg, voor tienduizend gulden. De dokter had het in 1840 aangeschaft voor 5280 gulden en er dus zijn hele loopbaan gewoond. Het huis liet Van Heemskerck Düker neerhalen en op die plaats liet hij een kolossaal nieuw pand bouwen door architect G.B. Salm. Alleen het koetshuis liet hij staan. Het pand kreeg een kelder voor de gevaarlijjke stoffen, een winkel en een kleine, modern ingerichte praktijkruimte voor zijn tandartsenij, compleet met een fraaie stoel die in de grond kon verzinken. Niet veel later werd het pand nog eens grondig verbouwd.

Naast deze twee beroepen beoefende Willem Frederik ook de fotografie (een doka was in het pand aanwezig). Bovendien nam hij in 1885 het initiatief tot de oprichting van de vrijwillige brandweer in Hilversum, waarvan hij commandant werd. Aanleiding was een grote brand die op 4 april 1884 de Hilversumse Stoomspinnerij en -weverij aan de Gooise Vaart in de as legde. Hij kreeg van het gemeentebestuur geld om zijn moderniseringsplannen door te voeren. Vlak na het tienjarig bestaan hief hij zelf de vrijwillige brandweer op omdat in zijn ogen de verplichte gemeentebrandweer, die in 1893 van start was gegaan, zijn ideeën hadden overgenomen en bovendien de waterleiding was uitgebreid.

Zijn aandacht voor het welzijn van de Hilversumse bevolking leidde er ook toe dat op zijn initiatief in 1878 de Hilversumse Melkinrichting van start kon gaan in de Kerkstraat bij de Groest. Daar verkocht men melk in gesloten, koperen bussen, wat in hygiënisch opzicht een enorme verbetering was. In 1886 verhuisde dit bedrijf wegens succes naar de hoek Herenstraat-Groest. Vanaf 1892 is Willem Frederik voorzitter van de ‘Vereeniging ter bevordering van de belangen der Hilversumsche burgers’. Daarnaast was hij medeoprichter van de afdeling Noord-Holland van de Maatschappij ter bevordering der pharmacie en penningmeester van de Hilversumse afdeling van het Witte Kruis.

Wijzigde zijn familienaam in Van Heemskerck Düker bij Koninklijk Besluit d.d. 7 mei 1890. Hij overleed ’na veel lijden’ op 54-jarige leeftijd. Op de Algemene begraafplaats van Hilversum werd de apotheker ter aarde besteld. C. de Ridder (dat moet zijn zwager Kees, Cornelis Otto Gerard zijn) sprak als eerste. Daarna volgden de heren Teljer en Niemeyer respectievelijk van de Pharmacievereniging en het Witte Kruis, en ten slotte zoon Arnold. De laatste nam de apotheek over en voerde het beleid in de geest van zijn vader, met veel aandacht voor de gezondheid van de Hilversumse burgers.

Opvallend: in juni 1902 adverteert zijn vrouw helemaal in de Leeuwarder Courant om een keukenmeid en een tweede meid te zoeken (tegen ƒ 100,- elk). Was het aanbod zo schaars?

In 1915 heeft Apotheek Van Heemskerck Düker tel.nr. 42; de Azalea apotheek aan de Neuweg 76, in bezit van Van Heemskerck Duker & Co, heeft nummer 1014.

Gedoopt:
Verlaat gedoopt wegens zijn kinkhoest

Overleden:
Om 14 uur ‘s middags

Willem getrouwd Johanna Henriëtte Catharina DE RIDDER op 30 mei 1877 in Den Haag. Johanna (dochter van Jan Herman DE RIDDER en Johanna Henriëtte Catharina RAPPARD) is geboren op 1 dec 1852 in Gouda; is gestorven op 22 feb 1919 in Hilversum. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Aantekeningen:

Werd Jans genoemd, volgens kleinzoon Willem Frederik. Na het overlijden van haar echtgenoot in 1904 blijft zij - waarschijnlijk al samen met haar zoon Arnold Johan - de apotheek bestieren tot 1914. Samen met haar ongetrouwde dochter Margot neemt zij in dat jaar de wijk naar hotel Ittmann in Nunspeet. Ittmann was een bekend, weids opgezet familiehotel met ruim honderd kamers, tuinen en ruime foyers. In november 1915, als Arnoldus Cornelis Duker overlijdt, woont zij daar nog. Na haar overlijden schrijven twee artsen elk een attestatie waarin zij bevestigen dat Jans voor en tijdens haar verblijf in Ittmann geestelijk gezond was. Waarom moest dat?

In augustus 1916 keert zij terug in Hilversum. Zij gaat wonen aan het Ministerpark 2 en overlijdt daar in 1919. Ook in de laatste jaren, waarin zij kennelijk lichamelijk hard achteruitging, werd zij bijgestaan door haar dochter Margot. Zij was ook de enige die bij haar moeder was toen Jans de laatste adem uitblies, blijkt uit de grafrede van Jans’ broer David de Ridder.

Alexander getrouwd Elisabeth DE HAAS op 7 mrt 1872 in Utrecht. Elisabeth is geboren op 30 aug 1842 in Utrecht; is gestorven op 7 apr 1889 in Putten. [Gezinsblad] [Familiekaart]